♦ განცხადება Tips on Good Nutrition and Using the Updated Nutrition Facts Label During the Coronavirus Pandemic ამერიკის საკვები პროდუქტებისა და მედიკამენტების რეგულირების ადმინისტრაციის [F.D.A.] ვებ-გვერდზე მიმდინარე წლის 29 აპრილს გამოქვეყნდა ♦

კორონავირუსის COVID-19-ის პანდემიამ ჩვენი ბევრი დღიური რუტინა შეცვალა, მათ შორის, ისიც, თუ როგორ ვიკვებებით. პანდემიის დროს, ალბათ, დაფასოებული საკვებიც მოიმარაგეთ და  ჩვეულებრივზე უფრო ხშირად მზარეულობთ. 

ამ ცვლილებების პერიოდში, შესაძლოა, ასევე გაინტერესებთ, რა გზები არსებობს იმისთვის, რომ თქვენ და თქვენმა ოჯახმა უფრო ჯანსაღად იკვებოთ.

„ვირტუალურ და რეალურ მაღაზიებში შეძენილი საკვები პროდუქტების ენერგეტიკულ ღირებულებაზე ინფორმაციას ეტიკეტზე იპოვით. საკვებ პროდუქტებზე ინფორმაცია განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მაშინ, თუკი, კორონავირუსის დროს არსებული დროებითი რღვევების გამო, განსხვავებულ საკვებს ყიდულობთ, ვიდრე აქამდე ან იმ შემთხვევაში, თუ უფრო მეტ დაკონსერვებულ ან შეფუთულ საჭმელს მიირთმევთ, ახალი საკვების ნაცვლად,” –  ამბობს კლოდინ კავანო, ამერიკის საკვები პროდუქტებისა და მედიკამენტების რეგულირების ადმინისტრაციის [F.D.A.]  საკვების უსაფრთხოებისა და პრაქტიკული კვების ცენტრის [Center for Food Safety and Applied Nutrition, CFSAN] დიეტოლოგი. „ეტიკეტზე მოცემული ინფორმაცია დაგეხმარებათ დაგეგმოთ დაბალანსებული და ჯანსაღი კვების რაციონი,“- ამბობს კავანო. 

ახალი კორონავირუსის პანდემიის დროს ამერიკის საკვები პროდუქტებისა და მედიკამენტის რეგულირების ადმინისტრაციამ [FDA] პროდუქტებისა და დანამატების ეტიკეტირების წესები / რეგულაციები განაახლა.  ცვლილებები უკვე შევიდა ძალაში, თუმცა, ეტიკეტირების ამ წესს კომპანიები თანდათან განაახლებენ.  

ეტიკეტირების ახალი კომპონენტები ასე გამოიყურება:

• კალორიების რაოდენობა გამუქებული შრიფტით იქნება აღნიშნული
• საკვები ერთეულის თითოეულ პორციას უნდა ეწეროს მისი შემადგენლობა, რომ მომხმარებელმა ზუსტად იცოდეს, რას მიირთმევს და რას სვამს
• საკვები ერთეულის ეტიკეტზე აუცილებლად უნდა იყოს ჩამოთვლილი შემადგენელი შაქრის, D ვიტამინისა და კალიუმის დანამატების დეტალური შემცველობის შესახებ
• ეტიკეტზე ასევე ეწერება ინფორმაცია საკვები ელემენტების დღიური ხვედრითი წილის [Daily Value] შესახებ. საკვები ელემენტების დღიური წილის პროცენტულობა ასახავს, თუ რა წვლილი შეაქვს სხვადასხვა საკვებ ელემენტს საერთო დღიური დიეტის ნორმაში.

“ეტიკეტის გამოყენებით, შესაძლებლობა გეძლევათ აირჩოთ ის საკვები, რომელიც უფრო სასარგებლო საკვები ელემენტისგან შედგება და აკონტროლოთ ან შეამციროთ ის კომპონენტი, რომლის შემცირებაც გინდათ,“ - ამბობს კლოდინ კავანო.

სწორი კვებით შეგვიძლია შევამციროთ გულსისხლძარღვთა დაავადება, ოსტეოპოროზი და ანემია.  

ხსენებული დაავადებების თავიდან ასაცილებლად უნდა ავარჩიოთ ისეთი საკვები და სასმელი, რომელიც  მდიდარია უჯრედისით, D ვიტამინით, კალციუმით, რკინით და კალიუმით; უნდა შევამციროთ ისეთი საკვებისა და სასმელის მიღება, რომელშიც უხვადაა გაჯერებული ცხიმი, ნატრიუმი და ხელოვნურად დამატებული შაქარი. 

ეტიკეტირების ახალი წესი ამ საკვებ ელემენტებს კონკრეტულ საკვებ ერთეულში გრამებსა და მილიგრამებში ზუსტად აღრიცხავს. შემადგენლობის პარალელურად, ეტიკეტზე აწერია კონკრეტული საკვები დანამატის დღიური წილიც. ამ ორი მონაცემის ერთმანეთთან შედარებით, შეგიძლიათ დღიური ნორმა აკონტროლოთ: უარი თქვათ  ნატრიუმით მდიდარ საკვებზე და დღიურად მისი შედარებთ დაბალი შემცველობა მიიღოთ. 

რჩევები ზოგ საკვებ ელემენტთან დაკავშირებით:

კალორიები. კალორია აღნიშნავს კალორიების საერთო რაოდენობას ან „ენერგეტიკულ ღიირებულებას,“ რომელსაც საკვების გარკვეული პორციის ყველა საკვები ელემენტიდან [ნახშირწყლები, ცხიმები, ცილები და ალკოჰოლი] ვიღებთ. ჯანსაღი წონის მისაღებად და შესანარჩუნებლად, მიღებული კალორიების რაოდენობა სხეულის მიერ დახარჯული კალორიების რაოდენობასთან უნდა შეაფარდოთ და დააბალანსოთ მაღალკალორიული და დაბალკალორიული საკვების რაოდენობა. 

ზოგადად ითვლება, რომ დღიურად მისაღები კალორიების რაოდენობა 2 000 კალორიაა.  თუმცა, ზოგადი პრინციპი, ყოველი ცალკეული ორგანიზმის სპეციფიურობის გათვალისიწნებით, განსხვავებულია და დამოკიდებულია კონკრეტული ადამიანის ასაკზე, სქესზე, სიმაღლეზე, წონასა და ფიზიკურ დატვირთვაზე [წაიკითხეთ უფრო მეტი კალორიებზე - ChooseMyPlate ].

ნატრიუმი. ერთ პორცია საკვების ეტიკეტზე ნატრიუმის შესახებ ინფორმაცია ორი მონაცემის სახით არის მოცემული: 1) ერთია ამ პორციაში მისი რეალური შემცველობა და 2) ნატრიუმის დღიური ნორმა.  ეს ორი მონაცემი ერთმანეთთან შესადარებლად არის მოცემული. ნატრიუმის დღიური ნორმა 2,300 მილიგრამია. ნატრიუმის შესამცირებლად, დაფასოებულ საკვებზე მონახეთ სიტყვები - მსუბუქი, დაბალი ნატრიუმის შემცველობა, შემცირებული ნატრიუმის შემცველობა ან არ შეიცავს მარილს. შეგიძლიათ საკვები მწვანილით, სუნელებით ან უმარილო საკმაზით შეაზავოთ. ჭამამდე წყალი გადაავლეთ ნატრიუმის შემცველ დაკონსერვებულ ისეთ საკვებს, როგორიცაა ლობიო, ტუნა და ბოსტნეული.  

შაქარი, როგორც დანამატი. განახლებულ ეტიკეტზე მითითებულია თითო პორცია საჭმელზე დამატებული შაქრის ფაქტიური რაოდენობა, ასევე შაქრის დღიური ნორმა. 

შაქრის, როგორც საკვები დანამატის, დღიური დოზა 50 გრამამდეა. ეს რაოდენობა, დღიური დიეტის 2 000 კალორიასთან მიმართებაშია დათვლილი.  თქვენი დღიური წილი შეიძლება ოდნავ მეტი ან ნაკლები იყოს, თქვენი კალორიული საჭიროებიდან და სხვა ფაქტორებიდან გამომდინარე [რაც ზემოთ არის ჩამოთვლილი].

დიეტური უჯრედისი. დიეტური უჯრედისის დღიური წილი 28 გრამია. ეს რაოდენობა რელევანტურია 2 000 კალორიისგან შემდგარი დღიური დიეტის დროს. დღიური დოზა აქაც თქვენს კალორიულ საჭიროებებს ეყრდნობა. დამატებით, საჭმლის შეფუთვაზე დააკვირდით მთელი მარცვლების შემცველობას. 

მთელი მარცვლეულის [whole grains] ინგრედიენტების მაგალითებია - ქერი, ყავისფერი ბრინჯი, წიწიბურა, ბულგური, ფეტვი, შვრია, თათაბო, შვრიის ფანტელები, გაუღვივებელი სიმინდის მარცვლები, გაუღვივებელი სორგო, გაუღვივებელი შვრია, გაუღვივებელი ჭვავი და ხორბალი. როცა შესაძლებელია, დესერტად და წასახემსებლად, ხილის მიღებას მიანიჭეთ უპირატესობა.

უჯრედისის რაოდენობის გასაზრდელად, მოიმარაგეთ უმი ბოსტნეული, რაც სწრაფად წასახემსებლად გამოგადგებათ. პერიოდულად ხორცის და ფრინველის ხორცის ნაცვლად, მიირთვით თხილი და მარცვლეული.

მასალა თარგმნა თაკო ფარადაშვილმა. თაკო კომუნიკაციის მენეჯერია ჰოლანდიურ სამედიცინო პროფილის კომპანიაში Bambi Medical. მანამდე, მუშაობდა ჟურნალისტად საზოგადოებრივი მაუწყებლის რადიოში, ჟურნალ „ლიბერალში“ და media.ge-ში. პერიოდულად თარგმნიდა ამერიკულ გაზეთ The New York Times-ის სტატიებს გაზეთ „24-საათისთვის.“ თაკოს ფლობს ორ სამაგისტრო ხარისხს მედიისა და კომუნიკაციების მენეჯმენტის და მედიისა და ხელოვნების კვლევის პროგრამებში. "ლინკდინის" პროფილი - Tamar Pharadashvili