ენტონი [ტონი] ფაუჩი არის იმუნოლოგი, ამერიკის ალერგიისა და ინფექციური დაავადებების ინსტიტუტის დირექტორი

ჰოვარდ ბაუხნერი არის ამერიკული სამეცნიერო სამედიცინო ჟურნალ JAMA-ს რედაქტორი.  

[ინტერვიუს მეორე ნაწილი ნახეთ აქ]

ჰოვარდ ბაუხნერი: სანამ მთავარ საკითხზე გადავალთ. ტონი, რამდენი [ა.შ.შ.] პრეზიდენტის მრჩეველი იყავით აქამდე?

ენტონი ფაუჩი: დონალდ ტრამპი ჩემთვის მე-6 პრეზიდენტია. რონალდ რეიგანის მრჩეველიც კი ვიყავი. მაშინ აივის/HIV-ის ეპიდემია იყო.  

ჰოვარდ ბაუხნერი: სანამ მთავარ კითხვებზე გადავალთ. შეგიძლიათ ტერმინოლოგიაში გაგვარკვიოთ: რა განსხვავებაა ტერმინებ Covid_19-სა და SARSCoV2-ს შორის?

ენტონი ფაუჩი: იგივე დაბნეულობა გვქონდა ადრე HIV-სა და AIDS-ს შორის. HIV ვირუსია. AIDS - კლინიკური სინდრომი, რომელსაც  HIV ვირუსი იწვევს. SARSCoV2 არის ვირუსი, Covid-19 კი დაავადება, რომელსაც ეს ვირუსი იწვევს. 

ჰოვარდ ბაუხნერი: რა უნდა გაგვეკეთებინა [იგულისხმება ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობა] და რა სახის მზაობა უნდა გვქონოდა, ეს მომავლის განსახილველი თემაა. კითხვები ისმის ახალი კორონავირუსის ტესტერებზე და ტესტერების მგრძნობიარობასა და სიზუსტეზე.  რა ეტაპზეა ამჟამად ამერიკის შეერთებული შტატები ამ ვირუსის ტესიტრებასთან დაკავშირებით? 

ანტონი ფაუჩი: თავიდან რამდენიმე არასწორი ნაბიჯი იყო გადადგმული. როდესაც საქმე გვაქვს ახალი სახის დაავადებასთან, CDC [ამერიკის დაავადებათა კონტროლის ცენტრი] ერთვება და რაც შეიძლება, სწრაფად ცდილობს, ახალი ტესტერების საკითხი მოაგვაროს. შემდეგ ტესტერებს CDC სახალხო ჯანდაცვის დეპარტამენტს გადასცემს, რიგდება სხვადასხვა შტატებსა თუ ადგილობრივი თვითმმართველობის ერთეულებში. 

აქ იყო არასწორად გადადგმული ნაბიჯები, რადგან ტესტერებთან დაკავშირებით იყო ტექნიკური პრობლემები, რამაც ტესტერების წარმოების სიჩქარეს ხელი შეუშალა. 

როცა ნათელი გახდა, რომ უფრო მეტი და საზოგადოებრივი ტესტირება იქნებოდა საჭირო, CDC-მ საქმე კერძო კომპანიებს გადააბარა, რომლებიც სხვა სტანდარტულ ტესტერებს ამზადებენ - ისეთებს, რასაც, ჩვენ ექიმები, სხვა შემთხვევევბში ვიყენებთ.  

არ მინდა მსმენელს რამის პირობა მივცე. მომავალი კვირების განმავლობაში ერთ მილიონზე მეტი ტესტერი უნდა გვქონდეს.  იმედი მაქვს, ეს რეალობად იქცევა და არა სურვილად ან იდეალურ სცენარად.  

მას მერე უკვე, - როცა მათი ეფექტურობა დამტკიცდება, საზოგადოებრივ ჯანდაცვაში ისინი შედარებით უპრობლემოდ შევა. თუმცა, დღეს, სამწუხაროდ, ჩვენ ამ მიზანთან ახლოს არ ვართ.  

ჰოვარდ ბაუხნერი: ასეთი ტესტრების სენსიტიურობა/მგრძნობიარობასა და სიზუსტეზე რას იტყვით, ტონი?

ენტონი ფაუჩი: ტესტერები კარგია. ესენია სტრანდარტული PCR [Polymerase chain reaction, პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია] ტესტერები. თუ ასეთ ტესტერს კარგად აკეთებთ, მისი სიზუსტის დონე მაღალია. ცხადია, შემდეგ მას მოჰყვება დამადასტურებელი ტესტირება, რადგან შესაძლოა, PCR-ის დროს ბიოლოგიური მასალის გარკვეულ დაბინძურებას ჰქონდეს ადგილი.  სხვა მხრივ, ისინი ძალიან სენსიტიურია.  

ჰოვარდ ბაუხნერი: კლინიკური გადაწყვეტილების მიღება თუ შეიძლება ამ ტესტერების შედეგებიდან გამომდინარე? 

ანტონი ფაუჩი: თუ ტესტის პასუხი დადებითია, ცხადია, რომ გადაწყვეტილებების მიღება შეიძლება. თუ ტესტერის შედეგი უარყოფითია, შესაძლოა, ინფექციის ძალიან ადრეული ეტაპია და მე მეორედ გადავამოწმებდი უარყოფით შედეგს. შესაძლოა, ვირუსული კონცენტრაცია იმდენად დაბალია, რომ ტესტერი მას ვერ პოულობს ვირუსს საწყის ეტაპზე. ეს ნიმუშში ვირუსის კონცენტრაციას უფრო ეხება, ვიდრე ტესტერის სიზუსტეს.  

ჰოვარდ ბაუხნერი: ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკითხია ამ ვირუსით გარდაცვალების მაჩვენებელი. დღეს დილით სამხრეთ კორეის მონაცემებს შევხედე, იმიტომ, რომ ნორმალური ჯანდაცვის სისტემა აქვთ და საყოველთაო ტესტირების მეთოდს მიმართეს. რას იტყვით გარდაცვალების მაჩვენებელზე? 

ენტონი ფაუჩი: ზოგადად, გარდაცვალების მაჩვენებელზე მონაცემები მოდის არა მხოლოდ კორეიდან, არამედ სხვა ქვეყნებიდან. ყველაზე მეტად, ჩინეთიდან და ახლა უკვე იტალიიდანაც.  

გასაგებია გარკვეული გაუგებრობა, რაც არსებობს აქამდე. თუ რომელიმე ვებ-გვერდზე შეხვალთ, რომლებიც მსოფლიო მასშტაბით ახალი კორონავირუსის გავრცელებას აღნუსხავენ, დააჭერთ და ორ მონაცემს ხედავთ: ერთია, ვთქვათ, ვირუსის 95 ათასი დადასტურებული შემთვევა, მეორე - სიკვდილობის მაჩვენებელი. სიკვდილობის მაჩვენებელი ახლა დაახლოებით 38 ათასია [ერთი კვირის წინანდელი მონაცემები, მთარგმნელის შენიშვნა]. 

როცა ამ ორ მონაცემს ადარებთ, წმინდა მათემატიკური პრინციპით, სიკვდილის შემთხვევები არის ნუმერატორი, დადასტურებული შემთხვევები - დენომინატორი. სწორედ აქედან იღებს WHO-ს გასაშუალოებულ მონაცემს სიკვდილობაზე: ეს არის დაახლოებით 2-3%.  

თუმცა, როცა ხალხი მოდელირებას აკეთებს, ყველამ ვიცით, რომ მოდელირების სიზუსტე ცვლადების არჩევაზეცაა დამოკიდებული.  როგორც მკვლევარი, ირჩევ არაერთ ცვლადს: მაგალითად, უსიმპტომო ადამიანებს, რომლებსაც არავინ აღრიცხავს. როცა ამას აკეთებ, იღებ სიკვდილობის გარკვეულ მაჩვენებელს. ის ყოველთვის უფრო ნაკლებია, ვიდრე რეალური, რადგან ცვლადებში არიან ადამიანები, რომლებსაც არავინ ითვლის და რომელთა გათვალისწინებაც ზუსტად შეუძლებელია და რომელიც ცდომილების ხარისხს განაპირობებს.  

თუ ამბობ, რომ ეს მაჩვენებელი ახლა არის 2-3%, მერე სხვა მოდელირება გამოჩნდება, სადაც მკვლევარები სხვა მონაცემებს იღებენ, მაგალითად, 8%, 5% ან 1.5 % და ასე შემდეგ. ეს მაჩვენებლები ვარაუდებია და მათი სიზუსტე იმაზეა დამოკიდებული, თუ რა რაოდენობით დაითვალა ასიმპტომური ადამიანების მაჩვენებელი. სწორედ აქ შემოდის დაბნეულობა.  

ჩინელები ფიქრობენ, რომ მათ მოქალაქეებში ასიმპტომური მოქალაქეები ნაკლებია. შესაბამისად, ისინი ფიქრობენ, რომ სიკვდილობის მაჩვენებლის ცდომილება მათ სტატისტიკაში დაბალია და რეალობასთან ახლოსაა.  

ჰოვარდ ბაუხნერი: რაც შეეხება მეცნიერებას ამ ვირუსის შესწავლის თვალსაზრისით: არის თუ არა რამე გარღვევა ან სიახლე მეცნიერებაში ამ ვირუსის შესწავლის ან მასზე ინფორმაციის ფლობის თვალსაზრისით?  

ენტონი ფაუჩი: ამჟამად ვიცით ვირუსის ფორმა და გენეტიკა. ვირუსი გარშემორტყმულია გრძელი წითელი წანაზარდებით [spikes]. სტრუქტურის ცოდნა გვეხმარება იმაში, თუ როგორ დავბლოკოთ ის და შევეწინააღმდეგოთ მას, როგორ დავუმიზნოთ მისკენ საფრთხე, რომ ის დავშალოთ და გავანადგუროთ; გვაქვს ცოდნა ვირუსის ცილისა და ACE2 რეცეპტორის ურთიერთქმედების შესახებ, განსაკუთრებით პულმონარულ ქსელსა და ფილტვებში. 

შემდეგი სამეცნიერო ნაბიჯი ვაქცინებს ეხება. ამჟამად, არაერთი ე.წ. “ვაქცინის კანდიდატი” მედიკამენტები გვაქვს, რომლებიც ამჟამად განვითარების სხვადასხვა ეტაპზეა. ერთ კვირაში, ერთ-ერთი მათგანი კვლევების პირველ ფაზაში უკვე ჩაეშვება.  

ვაქცინის კვლევის პირველი ფაზის მიმდინარეობა ვაქცინის ქონას არ ნიშნავს.  რამდენიმე თვე დასჭირდება იმის გარკვევას, არის თუ არა ეს ვაქცინა უსაფრთხო. შემდეგ გადადიხარ მეორე ფაზაში, სადაც უკვე კვლევაში მონაწილეობას იღებს ასობით და ათასობით ადამიანი. ეს დაახლოებით 6-8 თვეს წაიღებს. 

საბოლოო დასკვნების გამოტანამდე 1-1,5 წელია დარჩენილი, სულ მცირე: იქამდე, ვიდრე გვეცოდინება, საერთოდ მუშაობს თუ არა ესა თუ ის ვაქცინა.  

წარსულში ეს ცოტა სხვანაირად ხდებოდა: თუ გქონდა რაღაც პრეპარატი, რაც გეგონა, რომ ვაქცინაა, კლინიკური შემოწმების გარეშე უშვებდი ბაზარზე. 

ამას არ ვეთანხმები. ეს საშიშია.  

მედიცინაში პირველი და ყველაზე მნიშვნელოვანი მანდატია: “არ ავნო.” დარწმუნებული უნდა იყო, რომ სანამ ბაზარზე ჩაეშვება, ვაქცინა არის უსაფრთხო და ის თავის საქმეს აკეთებს. შესაბამისად, უახლოეს მომავალში ვაქცინა ვერ გვექნება, რაც იმას ნიშნავს, რომ ამ ეტაპზე საზოგადოებრივი ჯანდაცვის მიერ მიღებული ზომების იმედად უნდა ვიყოთ.  

მესამე თემაა ვირუსის მკურნალობა. არის რამდენიმე რენდომიზებული საკონტროლო კვლევა ჩინეთში და მეორე, რომელსაც ამერიკის შეერთებულ შტატებში ვატარებთ.  ვტესტავთ ისეთ მედიკამენტებს, როგორებისაა რემდესივირი, ვიყენებთ რა ა) სტანდარტულ მკურნალობის მეთოდებს და ბ) სტანდარტულ მეთოდებს + რემდესივირი.

იმედია, საკმარისი ხალხი გვეყოლება ამისთვის. ჩინეთში, ასობით ადამიანზე ხდება ამ წამლის გამოცდა და მომავალი რამდენიმე თვის განმავლობაში ვნახავთ, მუშაობს თუ არა ეს მედიკამენტი ამ ვირუსის წინააღმდეგ. 

თუ აღმოჩნდა, რომ მუშაობს, ეს წარმატება იქნება და შეგვეძლება წარმოება და წამლის მთელს მსოფლიოში განაწილება. თუ წამალი არ იმუშავებს, უკვე სხვა გზებს უნდა მივმართოთ.

ჰოვარდ ბაუხნერი: წამლის პირველ და მეორე საკვლევ ფაზაში არსებობა არ ნიშნავს, რომ წამალი კლინიკურად წარმატებული იქნება, ზოგადად.  

ენტონი ფაუჩი: რა თქმა უნდა. სწორედ ეგ ვთქვი ზემოთ: 1-1,5 წელი მაინც უნდა გავიდეს იმის გასაგებად, საერთოდ მუშაობს თუ არა ეს მედიკამენტი ამ ვირუსის წინააღმდეგ.  

ჰოვარდ ბაუხნერი: საერთო დაბნეულობის პერიოდში, ბევრი ჩინელი ექიმი ყველა პაციენტს სხვადასხვა საშუალებებით მკურნალობდა, მათ შორის, ანტიბაქტერიული, ანტივირუსული საშუალებებით, სტეროიდებით. მიმდინარე კლინიკურ კვლევებში როგორია კვლევის დიზაინი: არის ცალკე საკონტროლო ჯგუფი და ცალკე - მედიკამენტის ჯგუფი?

ენტონი ფაუჩი: ისეთი საკითხი წამოწიეთ, რომელიც ჩემთვის მტკივნეულია. როდესაც უმწეო და უიმედო საზოგადოებრივი ჯანდაცვის მდგომარეობაა, ხშირად ექსპერიმენტები ხდება.  ერთადერთი პრობლემა იქ ისაა, რომ ვერასოდეს იგებ, ესა თუ ის საშუალება რეალურად მუშაობს თუ არა.  

როცა ბევრნაირი საშუალებით ერთდროულად ხდება მკურნალობა და არ იცი, მათგან რა და როგორ მუშაობს, ამან, შესაძლოა, მხოლოდ ადამიანის ჰუმანიტარული ინსტინქტები დააკმაყოფილოს, რადგან დამტკიცებული მედიკამენტები არ არსებობს, სხვა გზა არ გაქვს და ადამიანებს ეხმარები იმით, რაც არსებობს. როცა ასეთი სახის ჩარევები ხდება, უნდა ხდებოდეს ეთიკურად სწორად და რენდომიზებული კვლევების ფარგლებში, რომ შედეგები უფრო ნათელი, მკაფიო, სწრაფი იყოს და გავარვიოთ, ესა თუ ის საშუალება მუშაობს თუ არა.

ჰოვარდ ბაუხნერი: ჩვენ მკურნალობის არაერთი ქეის-სერია მივიღეთ, სადაც სხვადასხვა სახის სამკურნალო საშულებებზე და სქემებზე იყო საუბარი.  შემდეგ რამდენიმე ადამიანს შევაფასებინეთ ეს კვლევები და სწორედ იმიტომ, რომ შერეული იყო მკურნალობის მეთოდები, ვერ დავასკვენით, რომელი მკურნალობა მუშაობდა კარგად ან ყველაზე უკეთ. ჩვენი მიზანი ამ ექიმების კრიტიკა არ იყო. უფრო იმაზე ვზრუნავდით, როგორ გვეჩვენებინა ეს სქემები სხვა ექიმებისთვის, რომ მათ თავიანთი პაციენტების სამკურნალოდ გამოეყენებინათ. ასევე მნიშვნელოვანი იყო მონაცემების სიზუსტე.  

ენტონი ფაუჩი: გარდა მაგ საკითხისა, არსებობს მეორე საკითხიც: როდესაც არის ამ ვირუსისგან სპონტანურად გამოჯანმრთელების შემთხვევები, და ამავე დროს, ამბობ, რომ ესა თუ ის საშუალება მიეცი პაციენტს, იქ უკვე ბინდოვანია, მედიკამენტმა იმუშავა თუ  ადამიანის ორგანიზმმა. ასეთი [შერეული მედიკამენტებით მკურნალობა] პრაქტიკა აზრს კარგავს, თუ გაკონტროლებული არ არის. 

ჰოვარდ ბაუხნერი: ხალხს სულ აინტერესებს რისკ ჯგუფები. ხანდაზმულები სწრაფად გამოიკვეთა, როგორც რისკ ჯგუფი. მას მიჰყვა ბავშვები და ისინიც აღარ აღმოჩნდნენ რისკ ჯგუფში. არსებობს მესამე ჯგუფი, რომელთა ბედი ხალხს სულ აინტერესებს: - ორსული ქალები. შეგიძლიათ თუ არა ისაუბროთ სხვა რისკ ჯუგფების ეპიდემიოლოგიაზე, ამ ვირუსის ფარგლებში? 

ენტონი ფაუჩი: ორსულებზე გავლენაზე ცოტა რამ ვიცით, რადგან ამჟამად ვირუსზე, ზოგადად, ბევრი რამ არ ვიცით. არის რამდენიმე, ჯერ კიდევ გამოუქვეყნებელი, მონაცემი ჩინეთიდან და იტალიიდან, რომლებსაც სიკვდილიანობის ასაკისა და თანმხლები დაავადებების მიხედვით თუ შეხედავთ, აჩვენებს, რომ სიკვდილიანობა საგრძნობლად და მყარად მაღალი ხანდაზულებსა და დაავადებების მქონე ადამიანებშია.

ეს დაავადებებია: გულის დაავადებები, ფილტვების ქრონიკული დაავადებები, დიაბეტი, სიმსუქნე, ასთმა, სხვა რესპირაციული დაავადებები და ასე შემდეგ.  

თუ ყურადღებით შეხედავთ მონაცემებს, ნახავთ, რომ არიან ახალგაზრდა ადამიანებიც, რომელბსაც შეეყარათ ეს ვირუსი და დაიღუპნენ. თუმცა, ასეთები ძალიან იშვიათია და რისკ ჯგუფი სოლიდურად გამოკვეთილია - ხანდაზმულები.  

არის რაღაც, რაც ბოლომდე არ მესმის. ეს არის ბავშვებში კორონავირუსის აღმოჩენის სირთულე.  ასევე, ამ ჯგუფში დაავადების განვითარების სიმცირე. წესით, ისინიც უნდა ავადდებოდნენ, ჰოვარდ. თუ რატომ არ უვითარდებათ ბავშვებს კლინიკური სიმპტომები და დაავადება, მომავალში შესასწავლი საკითხია, რადგან უნდა ვიცოდეთ, რა მექანიზმი იცავთ ბავშვებს, რომ ესეც ჩვენს სასარგებლოდ გამოვიყენოთ ამ ვირუსის წინააღმდეგ.    

♦ ინტერვიუს ლინკი - JAMA,COVID-19, ენტონი ფაუჩი და ჰოვარდ ბაუხნერი ახალი კორონავირუსის კვლევის ეტაპებს, გამოწვეულ დაავადებებსა და მკურნალობის გზებს განიხილავენ. ინტერვიუ JAMA-ს ფეისბუქ გვერდზე 2020 წლის 7 მარტს გამოქვეყნდა.