გუშინდელ შეხვედრაზე საქართველოში ახალი კორონავირუსის სამკურნალო ჯგუფის კლინიკურმა ხელმძღვანელმა, თენგიზ ცერცვაძემ, რემდესივირთან ერთად, პრეპარატი კამოსტატი დაასახელა, რაც, მისი აზრით, ერთ-ერთი საიმედო საშუალება იქნება ახალი კორონავირუსის წინააღმდეგ საქართველოში.

თენგიზ ცერცვაძის თქმით, საქართველო ამჟამად ამ წამლის მიღების “რიგშია,” თუმცა, არ დასახელებულა მექანიზმი, რომლის ფარგლებშიც საქართველო ამ მედიკამენტს მიიღებს.    

„ვიღაცებს ჰგონიათ, რომ პლაქვენილზე ჯვარი გვაქვს დაწერილი… ჩვენთან ანალიტიკური ჯგუფია შექმნილი, მათ შორის ახალგაზრდა მკვლევრების, რომლებიც ყოველდღიურად აანალიზებენ ყველა სიახლეს; დილით რომ მივდივართ, პირველი ამ სიახლეებს გვახსენებენ და, რა თქმა უნდა, კამოსტატზე მაშინვე მივიღეთ ინფორმაცია და რიგში ჩავდექით, რომ გამოსაცდელად მივიღოთ“, – განაცხადა ცერცვაძემ გუშინდელ პრესკონფერენციაზე.

რა არის კამოსტატი?

მედიკამენტი კამოსტატი ფერმენტ პროტეაზას მბლოკავი / ინჰიბიტორია.   

ფერმენტი პროტეაზა ცილებს  შლის  და ამინო-მჟავებად გადააქცევს, რასაც ორგანიზმი ენერგიის წყაროდ იყენებს. ფერმენტ პროტეაზას სისხლში კოლტების დაშლა, უჯრედების დაყოფაში მონაწილეობის მიღება, ცილების გადამუშავება/ორგანიზმიდან გამოდევნა და სხვა მრავალი მნიშვნელოვანი ფუნქციის შესრულება შეუძლია. 

კამოსტატის მუშაობის მექანიზმი ახალი კორონავირუსის წინააღმდეგ

2020 წლის იანვრიდან  ცნობილი იყო, რომ ახალი კორონავირუსის გვირგვინის ცილა ანგიოტენზინ-გარდამქმნელ ფერმენტს 2 - ACE2-ს უერთდება და მას იყენებს ორგანიზმში შესაღწევად.  

კვლევით, რომელიც გერმანელმა ექიმებმა ჩაატარეს და რომლის შედეგებიც სამედიცინო ჟურნალ Cell-ში 5 მარტს გამოქვეყნდა, ნათქვამია, ახალი კორონავირუსი, ACE2-თან ერთად, ფერმენტ პროტეაზასაც - TMPRSS2 [transmembrane serine protease, ტრანს-მემბრანული სერინ-პროტეაზა] იყენებს ორგანიზმში შესაღწევად.  

როდესაც გერმანელმა ექიმებმა გოტინგენის ინსტიტუტიდან მოიძიეს ინფორმაცია, არსებობდა თუ არა მედიკამენტი, რომელიც ამ მიმღებს დაბლოკავდა ადამიანის ორგანიზმში, დაუშვეს, რომ ერთ-ერთ ბლოკატორად [ინჰიბიტორად], შესაძლოა, ემუშავა კამოსტატს. 

კამოსტატი უკვე გამოცდილია ადამიანებში და უსაფრთხოების ფაზა გავლილი აქვს, თუმცა,  მისი ეფექტურობა ახალი კორონავირუსის წინააღმდეგ დამტკიცებული არ არის.

“ჩვენ ვიცოდით, რომ კამოსტატი აქტიურია სხვა კორონავირუსების წინააღმდეგ და შევამოწმეთ, მუშაობდა თუ არა ის SARS-CoV-2-ს წინააღმდეგ,” ამბობს შტეფან პოლმანი, გოტინგენის ინსტიტუტის პროფესორი. “ჩვენმა კვლევამ აჩვენა, რომ კამოსტატი SARS-CoV-2-ის მსგავსი ინფექციების შემცველ ნაწილაკებს და მათ შორის რეალურ, ადამიანის ორგანიზმიდან აღებულ ნიმუშსაც ბლოკავდა. უფრო მეტიც: კამოსტატმა დაბლოკა ახალი კორონავირუსის ისეთი მნიშვნელოვანი სამიზნეებიც, როგორებიცაა ადამიანის ფილტვების ეპითელური უჯრედები.”  

კამოსტატის რეგულირება 

Camostat ამერიკის წამლისა და საკვები პროდუქტების ადმინისტრაციას, F.D.A.-ს შეერთებულ შტატებში ფართო მოხმარებისთვის დამტკიცებული არ აქვს.

2011 წელს, F.D.A.-მ კამოსტატზე შეზღუდული მოხმარების ნებართვა გასცა ქრონიკული პანკრეატიტის სამკურნალოდ, სპეციალური პროგრამის - Orphan Designation ფარგლებში. Orphan Designation პროგრამა F.D.A.-მ 1992 წელს დაიწყო, მასში ბოლო  ცვლილება 2013 შევიდა და გულისხმობს იშვიათ დაავადებებზე სპეციალური  [მაგრამ არა საყოველთაო] მოხმარების ნებართვის გაცემას; მედიკამენტმა რომ ეს დაშვება მიიღოს, რელევანტური იშვიათი დაავადება ამერიკის შეერთებულ შტატებში 200 000 ან მეტ ადამიანს უნდა ჰქონდეს. 

კამოსტატი იაპონიაში

კამოსტატი 1994 წლიდან არის დაშვებული იაპონიაში. მას, ძირითადად, იაპონური კომპანიები აწარმოებენ. კამოსტატის ერთ-ერთი ბრენდდასახელებაა Foipan, ხოლო ერთ-ერთ დოზირება  - 100 მგ.  

კამოსტატი აქამდე ეზოფაგიტის და ქრონიკული პანკრეატიტის სამკურნალოდ გამოიყენება. 

იაპონიაში სამკურნალო საშუალებების წარმოებასა და ხარისხს იაპონიის ფარმაცევტული პროდუქტებისა და საკვების უსაფრთხოების ბიურო [Japan Pharmaceutical and Food Safety Bureau (PFSB)] არეგულირებს.

იაპონურის გარდა, მარეგულირებელს ვებ-გვერდის ინგლისური ვერსიაც აქვს, თუმცა, ინგლისურენოვან ნაწილში კამოსტატის დამტკიცების დასაბუთების შესახებ ძველი კლინიკური კვლევის მასალები გამოქვეყნებული არ არის. 

სამეციდინო ჟურნალ Dialogues in Clinical Neuroscience-ში გამოქვეყნდა სტატია თვით იაპონელი მეცნიერების ავტორობით, რომლებიც ამბობენ, რომ ტრადიციულად იაპონიაში “დასავლური” [ევროპული ან ამერიკული] მედიკამენტების მიმართ საზოგადოებრივი ნდობის მაჩვენებელი დაბალი იყო, იაპონელი მედიკოსები ეჭვის ქვეშ უყურებდნენ მათ სანდოობასა და ხარისხს და უკუაგდებენ იმ ეფექტურობის მაჩვენებელს, რაც ამ პრეპარატებს აქვთ. ამის ერთ-ერთი მიზეზი, ავტორების აზრით, იაპონურ და დასავლურ კულტურებს შორის ენობრივი და ტრადიციების კუთხით განსხვავება იყო. 

ამავე მიზეზით, სტატიის ავტორების თქმით, 21-ე საუკუნის დასაწყისშიც კი, იაპონია საკმაოდ განზე იდგა გლობალური მედიცინისგან: კლინიკური ცდების კულტურა განვითარებული არ იყო. ექიმებს და პაციენტებს არც ფულადი და არც აკადემიური წამახალისებელი არ ჰქონდათ, რომ კლინიკური კვლევები ან წამოეწყოთ, ან მასში მონაწილეობა მიეღოთ, ვინაიდან ის წამლები, რომლებსაც ისინი თეორიულად გამოცდიდნენ, უკვე იყო გამოცდილი ევროპასა ან ამერიკაში და მათი რომელიმე სამეცნიერო ჟურნალში, როგორც სიახლის ან სამეცნიერო გარღვევის, დაბეჭდვის შანსი დაბალი იყო.  

1997 წელს იაპონიაში ფარმაცევტული ნაწარმის რეგულირების წესები მთლიანად შეიცვალა, შესაბამის საერთაშორისო წესებს მიუერთდა და მსოფლიო კლინიკური ცდების ნაწილი გახდა; თუმცა, კარგ კლინიკური პრაქტიკაზე [Good clinical practice, GCP] გადართვა არ აღმოჩნდა მარტივი. რთული იყო ინფორმირებული თანხმობის [informed consent] ფორმის მიღებაც, ვინაიდან, წარსულში, ტრადიციულად, ექიმები  მხოლოდ სიტყვიერად იღებდნენ ასეთ ნებართვას კლინიკურ ცდაში მონაწილე პაციენტებისგან, რაც კლინიკური ცდების ჩატარების საერთაშორისო სტანდარტს ეწინააღმდეგება. 

ამჟამად, იაპონიაში მიმდინარე კლინიკური ცდების ვებ-გვერდზე ინფორმაცია ისეთივე გამჭვირვალეა, როგორც ამერიკულ ან ევროპულ ანალოგში, თუმცა, იქ ამჟამად რეგისტრირებულ 39 869 კვლევაში ინგლისურად სიტყვათა: Camostat / Foipan კომბინაციის გამოყენებით ახალი კორონავირუსისთვის ეფექტურობის შესამოწმებელად მიმდინარე კვლევ[ებ]ა არ იძებნება. 

23 მარტს ტოკიოს უნივერსიტეტის ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებული ინფორმაციის თანახმად, 2020 წლის აპრილში უნივერსიტეტი კვლევის წამოწყებას აპირებს, რომელიც ნაფამოსტატისა [ბრენდდასახელება Fusan, რომელიც ინტრავენურად მიიღება] და კამოსტატის [რომელიც ტაბლეტის სახით მიიღება] ეფექტურობას შეამოწმებს ახალი კორონავირუსის წინააღმდეგ. 

კვლევას პროფესორები ჯუნ-იშირო ინოე და მიზუკი იამამოტო უხელმძღვანელებენ. მათი თქმით,  ნაფამოსტატს ფერმენტ პროთეაზას  [TMPRSS2] გააქტიურება და ახალი კორონავირუსის ადამიანის უჯრედებში შესავალი გზის დაბლოკვა შეუძლია. 

Camostat ამერიკულ და ევროპულ კვლევებში

ახალ კორონავირუსზე გამოსაცდელად, კამოსტატი ამჟამად მხოლოდ 4 საერთაშორისო კვლევაშია ჩართული. 

მათ შორის:

1. კამოსტატი და პლაცებო; რენდომირებული, პლაცებო-კონტროლირებადი; სპონსორი: იელის უნივესტიტეტი, ამერიკის შეერთებული შტატები; დამთავრების სავარაუდო დრო: 31 მაისი, 2021 წელი;

2. კამოსტატი და პლაცებო; რენდომირებული, პლაცებო-კონტროლირებადი; სპონსორი: ორჰუსის უნივერსიტეტი, დანია; დამთავრების სავარაუდო დრო: 1 მაისი, 2021 წელი; 

3. კამოსტატი, პლაცებო და ჰიდროქსიქლოროქინი; რენდომირებული, პლაცებო-კონტროლირებადი; სპონსორი: ჰაინრიხ ჰაინეს უნივერსიტეტი, დიუსელდორფი; დამთავრების სავარაუდო დრო: 1 ივნისი, 2021 წელი;

4. ჰიდროქსიქლოროქინი + კამოსტატი vs ჰიდროქსიქლოროქინი + აზითრომიცინი მეთოდების შედარება; რენდომირებული; სპონსორი: შებას სამედიცინო ცენტრი, ისრაელი; დამთავრების სავარაუდო დრო:  11 დეკემბერი, 2020 წელი.